سوهان شیرینی اصیل و لذیذ ایرانی است که شهرت آن در دوره قاجار فراگیر شد تا جایی که امروزه به عنوان تنها سوغات شهر مقدس قم شناخته میشود.
سوهان ارزش غذایی و درمانی قابل ملاحظه ای دارد چون در پخت آن از افزودنی های مصنوعی استفاده نمی شود.
بلکه برای تهیه سوهان کره حیوانی را با جوانه پرفایدۀ گندم و زردۀ تخم مرغ در هم می آمیزند و با زعفران و هل نشاط آور و گلاب معطر می کنند.
سپس آن را با خوش طعم ترین خشکبار ایران یعنی پسته و بادام می آرایند.
همین ترکیب سالم و سرشار از انواع ویتامین است که طعم خاطره انگیز و دوست داشتنی سوهان را برای همگان به سوغات میآورد.
سوهان شیرینی لذیذی است که در تهیه آن از مواد اولیه کاملا طبیعی استفاده می شود، از جمله خواص این مواد می توان به نمونه های زیر اشاره کرد :
زعفران که باعث کاهش چربی و کلسترول خون و افزایش نفوذ اکسیژن می شود، به عنوان آرام بخش، ضد اسپاسم، اشتها آور و موثر در درمان درد های گوارشی و بیماری آسم استفاده می شود.
جوانه گندم در پیشگیری از ابتلا به انواع سرطان موثر شناخته شده است، همچنین در درمان ریزش مو، رفع شوره سر و بهبود انواع جوش صورت و ناراحتی های پوستی نقش بسزایی ایفا می کند.
زرده تخم مرغ منبع بسیار غنی پروتئین است و برای رشد بهتر، استحکام استخوانهای بدن و سلامت عملکرد سیستم عصبی مورد نیاز است، ضمن آنکه این مادۀ مغذی باعث بهبود زخم و عفونت میگردد.
هل با بوی دلپذیر خود باعث احساس نشاط و القای روحیه خوش بینی در فرد می شود و اضطراب و نگرانی او را می زداید، علاوه بر این مقوی معده و ضد رطوبت مزاج است و برای بهبود بیماریهای عصبی و داخلی فایده دارد.
مغز پسته به دلیل وجود آهن خون ساز است. این دانۀ خوراکی برای تنظیم دستگاه گوارش، آرامش قلب و تقویت اعصاب و حتی تسکین سرفه مفید است.
بادام که چربی آن از جنس چربی روغن زیتون است، میزان کلسترول بد خون را پایین آورده و خطر بروز امراض قلبی را کاهش می دهد. بادام همچنین باعث التیام زخم روده و مثانه می شود.
کلسیم، فسفر، ویتامین E، ویتامین A، ویتامین B از دیگر مواد سودمند در این شیرینی سنتی است.
همانطور که پیشتر ذکر شد، شهرت سوهان که به حلوای قمی مشهور بود به دوران قاجار باز می گردد. در زمان افتتاح صحن مرقد نورانی حضرت فاطمه معصومه ( س ) ، فردی به نام ملا ابراهیم شماعی غذای جدیدی تهیه کرده بود که در آن زمان حلوا نام داشت اما با حلوایی که ما میشناسیم متفاوت بود.
بزرگانی که در این مراسم شرکت داشتند وقتی حلوا را پس از ناهار خوردند یکی از آنها میگوید: این چه شیرینی بود که غذای مرا هضم کرد، و مثل «سوهان» غذا را برید؟ آن روز این شیرینی مورد استقبال تمام مردمی قرار گرفت که در مراسم ساخت حرم مطهر حضرت معصومه (س) شرکت داشتند، و از آن پس نام این حلوای جدید به «سوهان» تغییر پیدا کرد و تهیه سوهان به روش سنتی از آن زمان شکل گرفت.
گز سوغات اصفهان و کرمان، یزد و چهار محال و بختیاری یکی از تنقلات شیرین معروف و سنتی ایران است.
برای تهیه گز از شکر، سفیده تخم مرغ، مغز بادام و پسته و هل و گلاب استفاده میشود. البته امروزه تولید کنندگان گز از نوعی ماده به نام بادکا که از ذرت و گندم تولید می شود استفاده می کنند.
نوع اصیل این شیرینی که هنوز هم بصورت سفارشی ساخته می شود دارای درصد کمی از عصاره گرانبهای گز انگبین است. ارزش گز انگبین دار معمولاً ۴ تا ۵ برابر ارزش شیرینی گز معمولی است.
اما آنچه به گز شیرین اصفهان هویت داده، عصاره و شهدی شگفت انگیز به نام انگبین یا گز انگبین است که از درختچه هایی به همین نام یعنی گز انگبین در نواحی خوانسار و برخی نواحی چهارمحال و بختیاری به دست می آید. عامل تولید کننده گز انگبین حشره کوچکی است تقریبا به اندازه پشه که روی ساقه یا برگ های درخت گز انگبین خانه می سازد. سپس از شیره پرورده این گیاه تغذیه کرده و شهد تولید می کند.
آخرین دیدگاهها